Yapı Malzemeleri Yönetmeliği 305/2011/AB
Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, yapı malzemelerinin temel karakteristikleri ile ilgili performans beyanlarının ve malzemelere CE işaretinin iliştirilmesinin kurallarını oluşturarak yapı malzemelerinin piyasaya arz edilmesi ve piyasada bulundurulması ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik; yapı işlerine ilişkin olarak Ek-1’de belirtilen temel gerekler açısından yapımalzemelerine uygulanacak kuralları, performans beyanını, CE işaretlemesini, iktisadi işletmelerin yükümlülüklerini, uyumlaştırılmış teknik şartnamelere ilişkin kuralları, onaylanmış kuruluşların ve teknik değerlendirme kuruluşlarının görevlendirilmesini, denetlenmesi ve değerlendirilmesini, bildirim merciini, onaylanmış kuruluşlar ile ilgili düzenlemeleri, piyasa gözetimi ve denetimine dair usul ve esasları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanmasıve Uygulanmasına Dair Kanuna ve 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi, 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (m) ve (n) bentleri ile 33 üncü maddesine dayanılarak ve Avrupa Komisyonunun 305/2011/EU sayılı YapıMalzemeleri Tüzüğüne paralel olarak hazırlanmıştır.

Performans Beyanı ve CE İşaretlemesi

Yapı işleri için temel gerekler ve yapı malzemelerinin temel karakteristikleri
(1) Yapı işleri Ek-1’de belirtilen temel gereklere uygun hazırlanır.
(2) Yapı malzemelerinin yapı işlerinin temel gerekleriyle bağlantılı olan temel karakteristikleri, uyumlaştırılmışteknik şartnamelerde belirtilir.
(3) Uyumlaştırılmış standartlarda tanımlanan kullanım amaçları ile ilgili olarak, belirli ürün aileleri için, ürün piyasaya arz edildiğinde imalâtçı tarafından performansı beyan edilecek temel karakteristikler ve eşik değerlerin Komisyonca belirlenmesi halinde, Bakanlık bunları duyurur ve uygulanmasını sağlar.

Performans beyanı

(1) Yapı malzemesi uyumlaştırılmış bir standart kapsamındaysa veya hakkında hazırlanmış bir Avrupa Teknik Değerlendirmesi varsa, imalâtçı bu malzemeyi piyasaya arz ederken performans beyanı düzenler.
(2) Yapı malzemesi uyumlaştırılmış bir standart kapsamındaysa veya hakkında hazırlanmış bir Avrupa Teknik Değerlendirmesi varsa, 7 nci maddede belirtilen istisnalar dışında, uyumlaştırılmış teknik şartnamesinde tanımlanan temel karakteristiklerle ilgili performansa ilişkin bilgiler, sadece performans beyanında yer alıyorsa ve beyana dâhil edilmişse verilir.
(3) İmalâtçı, imal ettiği yapı malzemesinin beyan edilen performansa uygun olduğuna ilişkin sorumluluğu, performans beyanı düzenleyerek üstlenir. Aksi yönde bilgi ve belgeler bulunmadığı müddetçe, imalâtçı tarafından düzenlenen performans beyanının doğru ve güvenilir olduğu kabul edilir.

Performans beyanının düzenlenmesine ilişkin istisnalar

(1) Yapı malzemelerinin kullanım amacına göre temel karakteristiklerinin beyan edilmesini gerekli kılan Avrupa Birliği veya ulusal hükümlerin mevcut olmaması hâlinde ve 6 ncı maddenin birinci fıkrasına istisna olarak, imalâtçı, uyumlaştırılmış bir standart kapsamındaki bir yapı malzemesini piyasaya arz ederken;
a) Yapı malzemesi, belirli bir yapı işine has ve münferit olarak veya seri üretime tabi olmadan sipariş üzerine üretilerek, ürünün yapı işlerinde güvenli olarak monte edilmesinden sorumlu olan imalâtçı tarafından ve yürürlükteki mevzuat çerçevesinde belirlenmiş yapı sorumlularının mesuliyeti altında belirli bir yapı işi için monte edildiğinde,
b) Yapı malzemesi, yürürlükteki mevzuata uygun olarak, yapı sorumlularının mesuliyeti altında ilgili yapı işlerinde kullanılmak üzere şantiye mahallinde imal edildiğinde,
c) Yapı malzemesi, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında tespit ve tescil edilen ve söz konusu Kanuna uygun olarak kültürel mirasın korunmasına uygun biçimde ve belirli bir çevrenin parçası olarak veya özel mimarî ve tarihî değeri sebebiyle resmî olarak korunan yapı işlerinin yenilenmesi için endüstriyel olmayan süreçte imal edildiğinde, performans beyanı düzenlemeyebilir.

Performans beyanının içeriği

(1) Performans beyanı, yapı malzemelerinin uyumlaştırılmış teknik şartnameye uygun olarak, temel karakteristikleri ile ilgili performansını ifade eder.
(2) Performans beyanı;
a) Performans beyanının düzenlendiği ürün tipine ilişkin referansı,
b) Yapı malzemesinin performans değişmezliğinin değerlendirilmesi ve doğrulanmasına ilişkin Ek-5’te belirtilen sistem veya sistemleri,
c) Her bir temel karakteristiğin değerlendirilmesi için kullanılmış olan uyumlaştırılmış standardın veya Avrupa Teknik Değerlendirmesinin referans numarası ve yayım tarihini,
ç) Özel teknik belgenin kullanılması hâlinde, bu belgenin referans numarasını ve imalatçının ürününün uyduğunu beyan ettiği gerekleri,
d) Yapı malzemesinin tâbi olduğu yürürlükteki uyumlaştırılmış teknik şartnameye göre belirtilen kullanım amacını veya amaçlarını,
e) Beyan edilen kullanım amacı veya amaçlarına karşılık gelen uyumlaştırılmış teknik şartnamede yer alan temel karakteristiklerin listesini,
f) Yapı malzemesinin beyan edilen kullanım amacı veya amaçlarına ilişkin en az bir temel karakteristiğinin performansı,
g) Yapı malzemesinin 5 inci maddenin üçüncü fıkrasına göre belirlenmiş temel karakteristiklerine ilişkin olarak, gerekiyorsa hesaplamaya dayalı, seviye veya sınıf veyahut bir tanım olarak performansını,
ğ) İmalatçı tarafından ürünün piyasada bulundurulması hedeflenen ülkenin o ürünün kullanım amacı veya amaçlarıile ilgili mevcut mevzuatı da dikkate alınarak, yapı malzemesinin kullanım amacına veya amaçlarına ilişkin temel karakteristiklerinin performansını,
h) Listelenmiş temel karakteristikler arasından beyan edilmemiş performans için NPD (No PerformanceDetermined – Performans Belirlenmemiştir) harflerini,
ı) Bir yapı malzemesi ile ilgili Avrupa Teknik Değerlendirmesi düzenlenmiş ise, yapı malzemesinin ilgili Avrupa Teknik Değerlendirmesinde yer alan temel karakteristiklerine ilişkin sınıflar veya seviyeler ya da bir tanımda ifade edilen performansını içerir.
(3) Performans beyanı, Ek-3’teki formata göre düzenlenir.
(4) Performans beyanı ile birlikte, 26/12/2008 tarihli ve 27092 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmeliğe göre tehlikeli olarak sınıflandırılan madde ve müstahzarlara ilişkin olarak, 26/12/2008 tarihli ve 27092 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelere ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen bilgiler de sunulur.
(5) CE işareti taşıyan ve beraberinde 30/12/2006 tarihli ve L396 sayılı Avrupa Birliği Resmî Gazetesi’nde yayımlanan Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlaması Hakkında Regülasyon (1907/2006/EC)’un 31 inci ve 33 üncü maddeleri uyarınca talep edilen bilgilerle birlikte Performans Beyanı olan yapı malzemelerinin, beyan edilmiş performansların Türkiye’deki kullanımı için gereklilikleri karşılaması kaydıyla, Türkiye’de piyasaya arzına ve kullanımına izin verilir. Bu durumda dördüncü fıkra uygulanmaz.

Performans beyanının temini

(1) Piyasada bulunan her yapı malzemesinin performans beyanının elektronik veya yazılı olarak bir kopyası bulunur. Ancak, tek parti halindeki aynı malzemenin bir kullanıcıya tedarik edilmesi hâlinde, o parti malzeme ile birlikte tek bir nüshalık performans beyanı elektronik veya yazılı olarak verilebilir.
(2) Talep etmesi hâlinde, performans beyanının yazılı bir kopyası son kullanıcıya da verilir.
(3) Bakanlık, Komisyon tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde web sitesi aracılığı ile performans beyanının kopyasına erişilebilmesinin usul ve esaslarını duyurur ve uygulanmasını sağlar. Performans beyanı, 13 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen süre kadar bulundurulur.
(4) Performans beyanı Türkçe düzenlenir.

CE işaretinin kullanımı ve genel hükümler

(1) CE işaretlemesine ilişkin olarak 23/2/2012 tarihli ve 28213 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “CE” İşareti Yönetmeliği hükümleri yapı malzemeleri hakkında da uygulanır.
(2) Yapı malzemesine CE işaretlemesi konulabilmesi için 6 ncı ve 8 inci maddelere göre performans beyanı düzenlenmesi zorunludur; imalatçı tarafından performans beyanı düzenlenmemiş ise yapı malzemesine CE işareti konulamaz. İmalâtçı, CE işaretini iliştirmekle veya iliştirilmesini sağlamakla yapı malzemesinin beyan edilen performansına ve aynı zamanda bu Yönetmelikte ve işaretlemeye ilişkin Avrupa Birliği mevzuatını uyumlaştıran ulusal mevzuata uygunluğunun sorumluluğunu üstlenmiş olur. CE işareti iliştirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile ulusal mevzuata derç edilen ilgili diğer Avrupa Birliği mevzuatı, bu fıkrada belirtilen şartlara aykırı olmamak kaydı ile uygulanır.
(3) CE işareti, hakkında bir uyumlaştırılmış standart veya hazırlanmış Avrupa Teknik Değerlendirmesi bulunan tüm yapı malzemelerinin, ilgili uyumlaştırılmış standart veya Avrupa Teknik Değerlendirmesi kapsamındaki temel karakteristiklere ilişkin olarak beyan edilen performansına uygun olduğunu teyit eden tek işaretlemedir. Ulusal düzenlemelerde uyumlaştırılmış standart kapsamındaki bir yapı malzemesinin ilgili temel karakteristiklerine ilişkin performansının uygunluğunun teyidi ve işaretlemesi için CE işareti dışında bir referans verilemez veya CE işaretinin aranmayacağına dair herhangi bir hüküm getirilemez.
(4) CE işareti taşıyan bir yapı malzemesinin, kullanım amacı için beyan edilen performans değerleri, bu kullanım amacı için istenen ulusal gerekleri karşıladığı ve mevzuata aykırılık teşkil etmediği müddetçe piyasada bulunması veya kullanılması engellenemez veya yasaklanamaz.
(5) CE işareti taşıyan herhangi bir yapı malzemesi; beyan edilen performans değerleri kullanım amacı için istenen gerekleri karşıladığı ve mevzuata aykırılık teşkil etmediği müddetçe, kamu kurum ve kuruluşlarının veya kamu iktisadî teşekküllerinin veya kamusal yetkilerle donatılmış ya da tekel konumunda faaliyette bulunan özel ya da kamu teşebbüslerinin koyduğu kurallar ve şartlar gerekçe gösterilerek kullanımı engellenemez.
(6) Yapı işlerinin tâbi olduğu gereklere dair kullanılan ulusal metotlar ve yapı malzemelerinin temel karakteristiklerine ilişkin diğer ulusal kurallar, uyumlaştırılmış standartlar ile uyumlu olur.

CE işaretinin iliştirilmesi

(1) CE işareti, yapı malzemesinin doğrudan üzerine veya etiketine görünür, okunaklı ve kalıcı bir şekilde iliştirilir. Malzemenin özelliğinden dolayı bu mümkün değil ise, malzemenin ambalajına veya ekli belgelere iliştirilir.
(2) CE işareti; sırası ile ilk kez konulduğu yılın son iki rakamını, imalâtçının adını ve kayıtlı adresini veya imalâtçının adını ve adresini kolayca tanımlayan işaretini, karışıklığa mahal vermeden ürün tipine has tanımlama kodunu, performans beyanının referans numarasını, beyan edilen performansın seviyesini veya sınıfını, uygulanan uyumlaştırılmışteknik şartname numarasını, mevcut ise onaylanmış kuruluşun kimlik numarasını ve malzemenin tâbi olduğu uyumlaştırılmış teknik şartnamede yer alan kullanım amacına ilişkin bilgileri ihtiva eder.
(3) CE işareti, yapı malzemesi piyasaya arz edilmeden önce iliştirilir. Belli bir risk veya kullanımı gösteren başka bir işaret veya piktogram da CE işareti ile birlikte kullanılabilir.

Ürün irtibat noktası

(1) Bu Yönetmelik kapsamında Ürün İrtibat Noktası Bakanlıktır. 2/5/2012 tarihli ve 2012/3169 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliğinin 13 üncümaddesi uyarınca, düzenlenmemiş alanda Ürün İrtibat Noktası Ekonomi Bakanlığı’dır. Ekonomi Bakanlığı, bu Yönetmelik kapsamındaki yapı malzemelerine ilişkin bilgi talebini müteakip Bakanlık ile işbirliğinde bulunur.
(2) Bakanlık, 8 inci maddenin ikinci fıkrasının (ğ) bendinde belirtildiği şekilde her bir yapı malzemesinin kullanım amacına uygun olarak yapı işlerinin temel gereklerini karşılamak üzere yaptığı düzenlemeler hakkında gerekli bilgilendirmeyi, kolayca anlaşılabilir ve şeffaf bir biçimde, gerekirse elektronik araçlar da kullanarak yapar.