Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği 2014/68/AB
Amaç

Bu Yönetmelik, maksimum izin verilebilen PS basıncı 0,5 bar’dan daha büyük olan basınçlı ekipmanların ve donanımların tasarımı, imalatı ve uygunluk değerlendirme işlemlerini kapsar.

Kapsam

Bu Yönetmelik aşağıda özellikleri belirtilen maddeleri kapsamaz:
a) Herhangi bir akışkan veya maddeyi, kıyı veya açıkta bulunan bir tesise ya da bu tesisten taşımak için tasarlanmış, özellikle boru hatları için tasarlanmış olan ekli her türlü ekipmanı da içeren ve tesisin içinde bulunan son izolasyon cihazını da kapsayacak ve bu cihazdan başlayacak boru veya boru sistemini de içeren boru hattı. (Basınç düşürme istasyonları veya basınç istasyonlarında bulunabilecek standart basınçlı ekipmanlar hariç).
b) Suyun tedariki, dağıtımı ve boşaltılması için şebekeler ve ilgili ekipmanlar, basınçlı su taşıma boruları, basınç tünelleri, hidroelektrik tesisler için basınç şaftı ve bunların ilgili özel aksesuarları.

c) 3/11/2016 tarihli ve 29877 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği (2014/29/AB) altındaki basınçlı kaplar.
ç) 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Aerosol Kaplar Yönetmeliğinin kapsamındaki aerosol kaplar.
d) Aşağıdaki mevzuat ile belirlenen araçların işlevleri ile ilgili ekipmanlar:
1) 28/6/2009 tarihli ve 27272 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği (2007/46/AT).
2) 14/8/2014 tarihli ve 29088 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarım ve Orman Araçlarının Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (AB/167/2013).
3) 22/8/2015 tarihli ve 29453 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların ve Dört Tekerlekli Motosikletlerin Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (AB/168/2013).
e) 16 ncı maddede belirtildiği gibi Kategori I’den yüksek olmayacak şekilde sınıflandırılmış ve aşağıdaki Yönetmeliklerden birinin kapsadığı ekipmanlar:
1) 3/3/2009 tarihli ve 27158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT) .
2) 29/6/2016 tarihli ve 29757 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB).
3) 2/10/2016 tarihli ve 29845 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Belirli Gerilim Sınırları için Tasarlanan Elektrikli Ekipman ile İlgili Yönetmelik (2014/35/AB).
4) 7/6/2011 tarihli ve 27957 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği.
5) 1/4/2011 tarihli ve 27892 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (2009/142/AT).
6) 30/6/2016 tarihli ve 29758 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (2014/34/AB).
f) Silahlar, mühimmat ve harp malzemeleri.
g) Özellikle nükleer amaçlı kullanım için tasarlanan ve yanlış kullanım sonucunda radyoaktif salınıma sebep olabilecek ekipmanlar.
ğ) Kuyu başı, kontrol patlama önleyiciler, boru manifoldları ve bunların tüm ekipmanlarını içerecek şekilde petrol, gaz veya jeotermal keşif ve sondaj endüstrisinde kuyu basıncını sınırlamak ve/veya kontrol etmek amaçlı yeraltı deposunda kullanılan kuyu kontrol ekipmanı.
h) Basıncın belirgin bir tasarım faktörü olmadığı, statik ve dinamik işlevsel etkileri veya diğer işlevsel etkileri karşılayabilecek yeterli dayanıklılık, sertlik veya kararlılığa sahip olan ve buna uygun olarak malzemesi seçilmiş, boyutları belirlenmiş ve üretilmiş mahfazaları ve makineleri kapsayan aşağıda belirtilen ekipmanlar:
1) Türbin ve içten yanmalı motorları içeren motorlar.
2) Buharlı motorlar, gaz/buhar türbinleri, turbo jeneratörler, kompresörler, pompalar ve çalıştırma düzenekleri.
ı) Fırın soğutma sistemleri, sıcak hava geri kazanıcıları, toz emiciler ve sıcak fırın egzoz gazı temizleyicileri dahil olmak üzere yüksek fırınlar, fırın soğutma, gaz değiştiriciler, eritme, yeniden eritme, gazını alma, çelik, demir ve demir dışı metallerin döküm tepsileri dahil olmak üzere doğrudan tasfiye döküm ocakları.
i) Şalt tesisi, şalter kontrol ünitesi, transformatör ve dönen makinalar gibi yüksek gerilim ekipmanları için mahfazalar.
j) Elektrik ve telefon kabloları gibi aktarma sistemlerinin muhafazası için basınçlı borular.
k) Gemiler, roketler, uçaklar ve hareket edebilir deniz araçları ile tekneler üzerinde kullanılmak veya bunların hareketini sağlamak üzere kurulmuş olan ekipmanlar.
l) Taşıt lastikleri, hava yastıkları, oynamak için kullanılan toplar, şişme botlar ve diğer benzeri esnek muhafazadan oluşan basınçlı ekipmanlar.
m) Egzoz ve emme susturucuları.
n) Son tüketim için karbonatlı içeceklerin şişe veya teneke kutuları.
o) PS x V çarpımı 500 bar x litreden fazla olmayan ve izin verilen maksimum basıncı 7 bar’ı geçmeyen içeceklerin dağıtım ve nakliyesi için tasarlanmış kaplar.
ö) 24/10/2013 tarihli ve 28801 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik ve 31/12/2012 tarihli ve 28514 sayılı 4 üncü mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (2010/35/AB) tarafından kapsanan ekipmanlar ve Uluslararası Denizcilikle İlgili Tehlikeli Madde Kodları ve Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu anlaşmaları tarafından kapsanan ekipmanlar.
p) Sıcak su ısıtma sistemindeki radyatör ve borular.
r) Sıvının üzerindeki gaz basıncı 0,5 bar’dan fazla olmayan sıvıları depolamak için tasarlanmış kaplar.

Yasal Durum:

Bu Yönetmelik, 2014/68/EU sayılı Basınçlı Ekipmanlar hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.

Bu Yönetmelik, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.

Teknik gerekler

Aşağıdaki basınçlı ekipmanlar, Ek-I’de belirtilen temel güvenlik gereklerini yerine getirir:
a) (b) bendinde düzenlenmeyen ancak aşağıda belirtilen kaplar:
1) Gaz, sıvılaştırılmış gaz, basınç altında çözünmüş gazlar, buharlar ve maksimum izin verilen sıcaklıktaki buhar basıncı normal atmosfer basıncından (1013 mbar) 0,5 bar’dan daha yüksek olan aşağıdaki sınırlamalar dahilindeki sıvılar için kaplar:
1.1) 1 litreden daha büyük hacme sahip ve PS x V çarpımı 25 bar x litreden daha büyük olan veya 200 bar’dan daha büyük PS basıncı olan, Grup 1’deki akışkanlar için kaplar (Ek-II, Tablo 1).
1.2) 1 litreden daha büyük hacme sahip ve PS x V çarpımı 50 bar x litreden daha büyük olan veya 1000 bar’dan daha büyük PS basıncı olan, Grup 2’deki akışkanlar için kaplar ve taşınabilir tüm yangın söndürücüler ve solunum tüpleri (Ek-II, Tablo 2).
2) Maksimum izin verilen sıcaklıkta buhar basıncı normal atmosfer basıncından (1013 mbar) 0,5 bar’dan fazla olmayan aşağıdaki sınırlamalar dahilindeki sıvılar için kaplar:
2.1) 1 litreden daha büyük hacme sahip ve PS x V çarpımı 200 bar x litreden daha büyük olan veya 500 bar’dan daha büyük PS basıncı olan, Grup 1’deki akışkanlar için kaplar (Ek-II, Tablo 3).
2.2) 10 bar’dan daha büyük PS basıncı ve PS x V çarpımı 10.000 bar x litreden büyük olan veya 1000 bar’dan daha büyük PS basıncı olan Grup 2’deki akışkanlar için kaplar. (Ek-II, Tablo 4).
b) 2 litreden daha büyük bir hacme sahip ve aşırı ısınma riski olan 110 °C’den daha fazla sıcaklıkta kızgın su veya buhar üretimi amaçlanan ateşle veya başka türlü ısıtılmış basınçlı ekipmanlar ve bütün basınçlı pişiriciler (Ek-II, Tablo 5).
c) Aşağıda belirtilen amaçlar için tasarımlanmış borular:
1) Gaz, sıvılaştırılmış gaz, basınç altında çözünmüş gazlar, buharlar ve maksimum izin verilen sıcaklıktaki buhar basıncı, normal atmosfer basıncından (1013 mbar) 0,5 bar’dan daha yüksek olan aşağıdaki sınırlamalar dahilindeki sıvılar için kaplar:
1.1) DN’si 25’ten daha büyük olan Grup 1’deki akışkanlar için borular (EK-II, Tablo 6).
1.2) DN’si 32’den daha büyük ve PS x DN çarpımı 1000 bar’dan büyük olan Grup 2’deki akışkanlar için borular (Ek-II, Tablo 7).
2) Maksimum izin verilen sıcaklıkta buhar basıncı normal atmosfer basıncından (1013 mbar) 0,5 bar’dan fazla olmayan aşağıdaki sınırlamalar dahilindeki sıvılar için kaplar:
2.1) DN’si 25’ten daha büyük ve PS x DN çarpımı 2000 bar’dan büyük olan Grup 1’deki akışkanlar için borular (Ek-II, Tablo 8).
2.2) PS’i 10 bar’dan büyük, DN’si 200’den daha büyük ve PS x DN çarpımı 5000 bar’dan büyük olan Grup 1’deki akışkanlar için borular (Ek-II, Tablo 9).
ç) (a), (b), (c) bentlerinin kapsamında olan ve bir donanımın içerisinde yer almak üzere kullanılan ekipmanların güvenlik ve basınç aksesuarları.
(2) Birinci fıkranın kapsamında olan en az bir basınç ekipmanını içeren ve aşağıda listelenmiş olan donanımların, Ek-I’de bildirilen temel güvenlik gereklerine uygun olması gerekir:
a) Aşırı ısınma riski arz eden, ateşlenerek veya başka bir şekilde ısıtılan en az bir basınçlı ekipmandan oluşan, 110°C üzerinde bir sıcaklıkta buhar veya kızgın su üretmesi amaçlanan donanımlar.
b) (a) bendinde belirtilenlerin haricindeki donanımlardan, imalatçı tarafından piyasada bulundurulan ve hizmete bir donanım olarak sunulanlar.
c) Birinci fıkra kapsamına girmeyip el ile katı yakıtla beslenen ve 50 bar x litreden daha büyük PS x V değeri olan, 110°C’den daha fazla olmayan sıcaklıkta sıcak su üretmesi planlanan donanımlar (Bu donanımların, Ek-I’in 2.10, 2.11, 3.4, 5.a ve 5.ç maddelerinde belirtilen temel güvenlik gereklerine uyması gerekir.).
(3) Birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentleri ile ikinci fıkrada belirtilen limitlere eşit veya bunların altında olan basınçlı ekipmanlar ve/veya donanımlar, güvenli kullanımı sağlamak için bir üye ülkede veya Türkiye’de geçerli genel kabul görmüş mühendislik uygulamasına uygun olarak tasarımlanır ve imal edilir. Basınçlı ekipmanların ve donanımların beraberinde yeterli kullanım talimatları bulunur. CE işaretlemesine ilişkin ilgili mevzuata halel getirmeksizin bu tür ekipmanlar ya da donanımlara 21 inci maddede belirtilen CE işareti iliştirilemez.

Serbest dolaşım

Bakanlık tarafından basınç kaynaklı riskler nedeniyle bu Yönetmeliğe uygun olan basınçlı ekipman veya donanımların imalatçı tarafından belirlenen şartlarda piyasada bulundurulması veya hizmete sunulması yasaklanamaz, kısıtlanamaz ve engellenemez. Bakanlık ayrıca basınç kaynaklı riskler nedeniyle 7 nci maddenin üçüncü fıkrasına uygun olan basınçlı ekipman veya donanımların piyasada bulundurulması veya hizmete sunulmasını yasaklayamaz, kısıtlayamaz ve engelleyemez.
(2) Bakanlık, 28 inci maddede belirtilen gereklere uygun bir şekilde bir kullanıcı denetmeninin görevlendirmesi halinde, basınç kaynaklı riskler nedeniyle 28 inci maddede belirtilen gereklere uygun bir şekilde başka bir üye ülke tarafından görevlendirilen bir kullanıcı denetmeni tarafından uygunluğu değerlendirilmiş olan basınçlı ekipman veya donanımın 19 uncu maddede bildirilen şartlarda piyasaya arz edilmesini veya hizmete sunulmasını yasaklayamaz, kısıtlayamaz veya engelleyemez.
(3) Bakanlık, basınçlı ekipman ve donanımların doğru ve güvenli kullanılması için Ek-I’in 3.3 ve 3.4 maddelerinde belirtilen bilgileri Türkçe veya Bakanlığın kabul edeceği ve kullanıcıların kolayca anlayacağı bir dilde talep edebilir.